Ebeveynlik Stilleri Siz Hangi Ebeveyn Stiline Sahipsiniz?
Çatışmaları nasıl ele aldığınız veya evde kuralları nasıl belirlediğiniz geniş ölçekte çocuğunuzun kişiliğini ve sosyal becerilerini şekillendirir. Ailelerin bilinçli ya da bilmeden kabul ettikleri çok farklı ebeveynlik stilleri vardır. Bunlar araştırmacıların tanımladığı 4 farklı kategoriye indirgenebilir. Bu stiller bazen birbiriyle örtüşebilir ama bir kişinin ebeveynlik stilinde belli bir şemayı fark edebilirsiniz. Siz ve eşinizin en ideal olarak benzer ya da birbirine saygı duyacak şekilde ebeveynlik stilleri olmalıdır (bir konu üzerinde rahatlıkla tartışabilmeli)
Ebeveynlik stilleri aşağıdaki gibidir:
- Otoriter (Disiplinli) ebeveyn normalde oldukça kontrolcü, cezalandırıcı kural ve kararlarında katıdır. Çocuklar kendi sınırlarını belirleme konusunda bir şey söyleyemezler ve fikirlerde uyuşmazlık hoş görülmez. Bu ebeveynler geleneksel yapıda, "büyük dururken küçüğe söz düşmez" modunda olan insanlardır. Bu ailelerin çocukları içe kapanık, asosyal ve akranları arasında rahatsız olma eğilimindedir. Kızlar ailelerine çok bağımlı olur ve erkekler alışılmadık şekilde muhaliftirler.
- İzin verici (aşırı hoşgörülü) ebeveyn çocuk yetiştirmeye karşı kayıtsız, laçka bir yaklaşıma sahiptir. Ebeveyn figüründen daha çok arkadaş olmaya çalışırlar ve çok az disiplin kuralları koyarlar. Ciddi sorunlar ebeveyni ilgilendirir ancak küçük hatalar yorumsuz şekilde hoş görülmelidir çünkü onlara göre "çocuk çocuktur". Çocuklarının yaşamlarında kötü davranışları erkenden kontrol etmezler ve çocuklarına onlarla rahat konuşan ahbap gibi davranırlar. Bu ailelerin çocukları oldukça huysuz olur ve sosyal becerileri zayıftır ve kendilerini kontrol etmede zorlanırlar. Bağımlıdırlar ve otoriter ebeveynlerin çocukları gibi aynı karakteri taşırlar.
- Yetkili (Demokratik) ebeveyn (otoriter ile karıştırılmasın) katı, açık ve kuralları ve sınırları koymada süreklidir. Otoriter ebeveynden farklılık gösterirler çocuklarını ikna etmeye çalışır ve onlara neden o şekilde davranmaları gerektiğini açıklar. Ayrıca duygusal destekçi, sevgisini gösteren ve çocuklarının daha özgür olması için onları cesaretlendiren özelliktedir. Yetkili ailelerin çocukları genelde özgür ve bağımsız, arkadaş canlısı, özgüveni yüksek ve işbirlikçi olduklarından en iyisini yapmaya çalışırlar. Duygusal ve sosyal yaşamlarını da içeren kendi davranışlarını etkili şekilde düzenlerler.
- İhmalkar ebeveyn çocuklarına hiç ilgi göstermez ve umursamazdır ya da davranışı geri çevirir. Çocuklarının davranışı ve yaşamına karşı oldukça kayıtsız davranırlar. Ebeveynliğin bu türü çocuk istismarının bir formu olma yönünde sınırları zorlar çünkü ebeveynliği sadece yiyecek, barınak ve giyecek sağlamak olarak görürler. Normalde bu ebeveynlik stili zihinsel problemi olan ya da madde bağımlısı olan ailelerde görülür.
Ayrıca son zamanlarda çocuğuna aşırı ilgi gösterme ve onun güvenliği konusunda endişelenme stili olan "helikopter ebeveynlik" ya da ebeveynliğin tek bir yönteminde uymayan ancak içgüdüye göre hareket eden ya da tecrübelerini sürekli arttıran stil olan "doğal ebeveynlik" gibi stiller de mevcuttur.
