Zeka Başarı Testleri ve Türleri Nelerdir?
Zeka testleri çocuğun zihinsel potansiyelini gösterebilir. Başarı testleri çocuğun ne bildiğini ve ne yapabildiğini ölçer.
Bu testler güçlü ve zayıf olunan alanları tanımlar ve başka yapılması gereken testleri önerir. Değerlendirici genellikle çocuğun yaşına ve dil becerilerine uygun bir test seçer. Zeka ve başarı testleri çocukları değerlendirmede kullanılan değerlendirme araçlarından sadece ikisidir. Diğer testler ve araçlarla birlikte, bir çocuğun yaşadığı zorlukların doğasını anlamaya, belirlemeye yardımcı olur.
Zeka testleri düşünme ve problem çözme becerilerini ölçer. Bir çocuğun zihinsel potansiyelinin ne olduğunu ortaya koyabilir. Başarı testleri çocuğun ne bildiğini ve aslında ne yapabildiğini ölçer.
Değerlendiriciler sıklıkla IQ ve başarı testlerinin sonuçlarını karşılaştırırlar. Karşılaştırmayı iki testteki ilişkili alanlarda güçlü ve zayıf yönlerini anlamak için yaparlar. Örneğin; bir IQ testinde sözel kavrama bir başarı testinde okuma becerileriyle ilişkilidir. Her iki alandaki sürekli olan zayıflık bir öğrenme problemine işaret olabilir. Daha fazla test yapılmalıdır. Bu da bir değerlendirmede yapılan ilk testlerin ötesinde zeka ve başarı testlerinin neden yapıldığını açıklar.
Çok sayıda zeka ve başarı testi vardır. Bu değerlendiricinin kişisel tercihi ve eğitimine göre değişebilir. Ayrıca çocuğun yaşı ve yeteneklerine bağlı olarak da değişir.
Zeka Testleri
Woodcock Johnson III Bilişsel Yetenekler Testleri
Yaş aralığı: 2-90 üstü yaş
Nasıl çalışır: Çocuklara belli sayıda konu üzerinde bir dizi testler verilir. Bu konular sözel anlama, uzaysal/mekansal ilişkiler ve görsel-işitsel öğrenmeyi içerir. Testler 60-90 dakika arası sürebilir.
Farklı Yetenekler Ölçeği (DAS-II)
Yaş aralığı: 2,5 yaş-17 yaş 11 aylık arası.
Nasıl çalışır: Yirmi tane alt test birçok alanda problem çözme becerilerini içerir. Bunlar resim gibi görsel ipuçlarıyla doludur. Çocuklar "cevabı" işaretleyerek işaretlere yanıt verirler.
Stanford-Binet Zeka Ölçeği-V
Yaş aralığı: 2-85 üstü yaş
Nasıl çalışır: Bu test temel beş alandaki yetenekleri ölçer. Bunlar akıcı akıl yürütme, bilgi, niteliksel akıl yürütme, görsel-uzaysal işlem ve işleyen bellek.
Evrensel Sözel Olmayan Zeka Testi
Yaş aralığı: 5 yaş ile 17 yaş 11 aylık arası.
Nasıl çalışır: Test verilir ve işaretleme gibi sekiz tane el ve vücut hareketlerini kullanarak cevaplandırılır. Genellikle konuşamayan ya da işitme problemleri olan çocuklarda kullanılır.
Çocuklar için Wechsler Zeka Ölçeği (WISC-V)
Yaş aralığı: 6 yaş ile 17 yaş 11 ay arası
Nasıl çalışır: Test belli aralıktaki alanları değerlendiren 15 tane alt teste bölünmüştür. Sonuçlar Tam Ölçek IQ puanı elde etmek için toplanır. Alt puanlar ayrıca diğer dört alan için hesaplanır. Bu dört alan sözel anlama, sözel olmayan ve akıcı akıl yürütme, işleyen bellek ve işleme hızı.
Başarı Testleri
Wechsler Bireysel Başarı Testi (WIAT-III)
Yaş aralığı: 4 yaş ile 50 yaş 11 ay arası
Nasıl çalışır: Bu test 8 alt teste bölünür. Her birisi belli bir yeteneği değerlendirir. Alt testlerde örneğin imla kuralları ve dinlediğini anlama gibi konular değerlendirilir. Alt testler birkaç oturumda verilebilir.
Peabody Bireysel Başarı Testi
Yaş aralığı: 5 yaş-22 yaş 11 ay
Nasıl çalışır: Çocuklara okuma,matematik ve imla kuralları gibi belli konularda sorular sorulur. Ardından çoktan seçmeli sorulara bakıp doğru yanıtın hangisi olduğunu düşünüyorlarsa onu işaretliyorlar. Çünkü bu bir "bildiğini göster" testidir, onun için genellikle sözel olarak kendini ifade etmede zorlanan çocuklarda daha sık kullanılır.
Çocuğunuz test ediliyorsa, bütün değerlendirme sürecini olabildiğince öğrenmek iyi bir fikir olacaktır. Ayrıca kullanılan spesifik değerlendirmeleri bilmeye yardımcı olabilir. Ne kadar çok bilirseniz süreci çocuğunuza açıklamak o kadar daha kolay olacaktır.
Anahtar Düşünceler
Zeka testleri "zeki" insanın nasıl olduğunun bir ölçeği değildir. Zihinsel potansiyeli ölçer. Değerlendiriciler güçlü ve zayıflıkları tanımlamak için zeka ve başarı testlerini karşılaştırırlar. İletişimde zorluk yaşayan çocuklar sözel olmadan (işaretle) yanıtlanan testlere girebilirler.
Dil, Motor ve İşlem Becerileri İçin Testler
Genel Bir Bakış
Belli alanlarda zayıflık/yetersizlik çocukların öğrenmesini zorlaştırabilir. Spesifik alanlardaki zayıflığı ortaya koymaya yardımcı olabilen testler vardır. Belli testler dil, motor ve işlem becerilerini ele alır.
Öğrenme ve dikkat problemleri için bazı testler matematik ve okuma gibi temel becerileri değerlendirir. Bazı testler ise öğrenmede çocukların kullandığı temel becerileri etkileyebilen konuları yakından inceler. Örneğin; bazı çocuklar hatırlama ve bilgiyi anlamlandırmada zorluk yaşar. Bu zorluk işlem becerisi başlığı altında toplanır. Bazı çocuklar kalem tutma veya koşmada zorlanır, motor becerisidir. Bazıları ise kelime oluşturma ve iletişimde zorluk yaşar, bu da dil becerisidir.
Aşağıdaki testler bu yetenekleri değerlendirmede yaygın olarak kullanılır. Fakat bunların dışında başkaları da çok sayıda vardır. Değerlendiriciniz çocuğunuzun ihtiyacı olanı anlamak için sizinle işbirliğine girecektir.
Rey-Osterrieth Karmaşık Figür Çizimi
Neyi ölçer: Geometrik nesneler, figürlerin algısı ve mekanda ve bellekte her birinin birbiriyle olan ilişkisi.
Nasıl çalışır: Çocuklara üstünde resimler olan kartlar verilir. İlk olarak gördükleri figürü kopya etmeleri istenir, ardından onları zihinden çizmeleri istenir.
Puanlar ne anlama gelir: Puanlar çocukların nesneleri mekanda nasıl algıladıklarını gösterir. Ayrıca bellek, dikkat ve planlama ile ilgili yaşanan zorlukları da gösterebilir. Bu "görsel-mekansal beceriler" şekilleri tanıma yeteneğini etkileyebilir. Ayrıca sporculuğu ve çocukların kolayca yollarını bulabilmelerini de etkileyebilir.
Beery-Buktenica Görsel-Motor Entegrasyonu Gelişimsel Testi
Neyi ölçer: Görsel ve motor becerileri.
Nasıl çalışır: Çocuklardan geometrik tasarımları kopya etmeleri istenir.
Puanlar ne anlama gelir: Düşük puanlar ince motor becerileri ve el-göz koordinasyonu ile ilgili problem olduğu anlamına gelir.
Çocukların Belleği Ölçeği
Neyi ölçer: Düşünme ve bellek becerileri.
Nasıl çalışır: Çocuklara kendilerine yüksek sesle okunan şeyleri hatırlama gibi bellekle ilişkili zorlayıcı görevler verilir.
Puanlar ne anlama gelir: Düşük bellek becerileri öğrenme ya da dikkat problemlerini işaret edebilir. Spesifik bellek problemlerini tanımlamak okulda müdahaleleri tasarlamaya yardımcı olabilir.
NEPSY Gelişimsel Nöropsikolojik Değerlendirme-II
Neyi ölçer:Geniş bir yelpazede düşünme ve problem çözme becerileri,
Nasıl çalışır: Çocuklar öğrenmeyi etkileyen 7 genel alanda test edilir. Bunlar; dikkat, dil, duyusal/motor, mekansal, öğrenme ve bellektir. Değerlendirmede ayrıca çocukların sosyal durumları nasıl anlamlandırdığına bakılır.
Puanlar ne anlama gelir: Testin düşük puanlı bölümleri çocukların yardıma ihtiyaç duyduğu spesifik alanı işaret eder.
Peabody Resim Kelime Testi-IV
Neyi ölçer: Söyleneni anlama yeteneği.
Nasıl çalışır: Çocuklara dört resimden oluşan bir dizi resim gösterilir. Sınavı yapan kişi resimlerden birisini tanımlayan kelime söyler. Çocuklardan resme uygun düşeni işaretlemesi istenir.
Puanlar ne anlama gelir:Sonuçlar konuşulan dili çocukların ne kadar anladığını ve okulla ilişkili problem olup olmadığını gösterir.
Dil Temellerinin Klinik Değerlendirmesi (CELF-5)
Neyi ölçer: Dili anlama, duygu ve düşünceleri açıkça ifade etme yeteneği.
Nasıl çalışır: Çocuklara resimler gösterilir ve onları sözel olarak yanıtlaması istenir.
Puanlar ne anlama gelir: Çocuğun yaşına göre değişen puanlar dili anlama ve açıklama ile ilgili problemlere işaret eder.
İfade Edici Tek-Kelime Resimli Kelime Testi ve Alıcı Tek-Kelime Resimli Kelime Testi
Neyi ölçer: Dili anlama ve sözel iletişim yeteneği.
Nasıl çalışır: İfade edici testte, çocuklara bir nesne, hareket ya da kavramlardan birisini tek bir kelime kullanarak ifade etmesi istenir. Alıcı testte, çocuklar kelimeleri işitir ve onları en iyi anlatan resimleri seçmesi istenir.
Puanlar ne anlama gelir: Düşük ifade edici puanlara sahip çocuklar mesajlarının/iletilerini karşıya aktarmada zorluk yaşarlar. Düşük alıcı dil puanlarına sahip çocuklar insanların söylediğini kavramada zorluk yaşarlar.
Peabody Gelişimsel Motor Ölçeği (PDMS-2)
Neyi ölçer: 5 yaşına kadar olan çocukların motor becerileri.
Nasıl çalışır: Çocuklardan çizim yapma gibi motor becerilerini test eden bir dizi aktiviteleri tamamlanması istenir.
Puanlar ne anlama gelir: Belli motor becerilerinde alınan düşük puanlar dispraksi ya da disgrafi gibi sorunlara işaret edebilir.
Bu testler bir çocuğun öğrenmede yaşadığı zorlukların kökeni olabilecek kıymetli bilgi sağlar. Uzmanların çocuğunuzu değerlendirmesi ayrı ayrı sizinle ve çocuğunuzla test sürecini tartışmasıyla yapılmalıdır. Hem uzman hem de aileler değerlendirmenin iyi olması için çocuklarını değerlendirmeye hazırlayabilir. Ayrıca öğrenme ve dikkat sorunlarını değerlendirmede kullanılan başka test türlerini de öğrenmeyi sağlar.
Anahtar Düşünceler
Çocuğunuza uygulanacak testin türlerin yaşadığı zorluklara bağlı olarak değişecektir. Değerlendirmeyi yapan kişi ayrı ayrı sizinle ve çocuğunuzla fikir alışverişinde bulunmalıdır. Test etme çocuğun zorlandığı alanları belirlemede aileler ve öğretmenlere plan oluşturmaya katkı sağlar.
Okuma, Yazma ve Matematik İçin Test Türleri
Genel Bir Bakış
Okuma, yazma ve matematik yeteneğini ölçen çok sayıda test vardır.Psikolog ya da eğitim uzmanı gibi profesyoneller çocuğunuza değerlendirmenin bir parçası olarak verilecek testlere karar verecektir.
Testler yeteneği ayrıntılı ölçebileceği gibi belli becerilere odaklanabilir.Çocuğunuzun okuma, yazma ya da matematikte problemi varsa, derin bir test etme süreci size bunun sebebini anlamada yardımcı olabilir. Test etme çocuğun ihtiyaç duyduğu eğitim ve yardım alanları tanımlayabilir. Ayrıca özel eğitim alıp almaması konusunu belirlemede de yardımcı olur.
Genel olarak bu tür testler ayrıntılı bir değerlendirmenin parçası olarak kullanılır. Psikolog, eğitim uzmanı ya da konuşma-dil patologu gibi uzmanlar uygulanacak testleri seçerler. Uzmanlar kendi tecrübelerine, uzman görüşü ve çocuğunuzun kişisel ihtiyacına göre karar verirler. Verilen teste bağlı olarak, sonuçlar birçok şeyi ortaya çıkaracaktır. Bazı test sonuçları okuma ya da yazma gibi belli alanda çocuğunuzun ayrıntılı yeteneğini gösterir. Bazı testler bir alandaki belli becerileri ölçer. Örneğin; okuryazarlıkta temel olan kelimelerdeki sesleri anlamayan bir sonuç ortaya çıkabilir.
Test puanları genel olarak "standart" bir ölçekle rapor edilir. Bu ham puanların farklı testlerde çocuğunuzun sonuçlarıyla kıyaslama imkanı veren yüzdelik gibi ortak ölçümlere dönüştürülmesi anlamına gelir.
Ortak bir ölçüm sonuçların öğrenciler, sınıflar ve okullar arası kıyaslama yapılması anlamına da gelir. Puanlar sınıf ya da yaş seviyesine göre oluşturulabilir (örneğin; "10.sınıf seviyesinde okuyor"), bu yüzden okuldaki öğretmenler çocuğunuzun yaşıtlarıyla kıyaslandığında nasıl yaptığını görebilir. Standart bir ölçek çocuğunuzun zamana göre ilerlemesini izlemeyi de kolaylaştırır. Testlerden bazıları aşağıda verilmiştir.
Skolastik Okuma Envanteri (SRI)
Neyi ölçer: Okuduğunu anlama
Nasıl çalışır: Bu bilgisayar tabanlı testte çocuğunuz kurgusal ve kurgusal olmayan okuma parçalarını okur ve onlarla ilgili soruları cevaplandırır. "Bilgisayarla uyumludur".Bu ise testin; çocuğun doğru ve yanlış yapma durumuna bağlı olarak soruların zorluğunu ayarlaması anlamına gelir.
Puanlar ne anlama gelir: Puanlar çocuğunuzun öğrenmeye hazır olduğu sınıf seviyesini gösterir. Okullar buna uygun olarak eğitim ve destek sunar.
Woodcock Okumada Ustalık Testi (WRMT-III)
Neyi ölçer: Temel okuma becerileri
Nasıl çalışır: Çocuğunuza çeşitli becerileri içeren 9 tane alt test verilir. Bu test fonolojik farkındalık, okuduğu anlama, kelime ve harf tanıma, akıcı okuma gibi becerileri içerir.
Puanlar ne anlama gelir: Bu test okumanın birçok önemli bileşenlerini içerir. Sonuçlar çocuğunuzun okumadaki zorluklarını daha iyi anlamak için birleştirilip kıyaslanabilir.
Kapalı Sesli Okuma Testi (GORT-5)
Neyi ölçer: Akıcı okuma (sesli) ve okuduğunu anlama.
Nasıl çalışır: Çocuğunuzun okuma parçalarını sesli okuması istenir ve ardından parçayla ilgili çoktan seçmeli soruları cevaplaması söylenir. Test uygulayıcısı gözlemler, takip eder ve notlar alır. Bu gözlemler çocuğunuzun neden ve nasıl zorlandığını analiz etmede kullanılır.
Puanlar ne anlama gelir: Testin sonuçları çocuğunuzun yüksek sesle ne kadar hızlı ve doğru şekilde okuduğunu gösterir. Ayrıca okuduğunu ne derece anladığını da gösterir.
Fonolojik (Sesbilgisel) İşlemle İlgili Ayrıntılı Test
Neyi ölçer: Çocuğunuzun kelimelerdeki sesleri nasıl iyi anladığını ölçer.
Nasıl çalışır: Çocuğunuza bir düzine alt test verilir. Her bir alt test hece ve hece gruplarını ses oluşturmak için birleşmesini anlayıp anlamadığı görmek için kelime parçalarını kullanır. Örneğin; bir alt test "göz" kelimesini oluşturmak için "gözlük" kelimesini" kullanır. Çocuğunuzun yeni kelimeyi söylemesi istenir. Diğer alt testler heceleri hızlı söyleme, nesneleri isimlendirmeye odaklanabilir.
Puanlar ne anlama gelir: Bu hedefi olan bir testtir. Bu testi uygulayan uzman kelimelerdeki sesleri anlamada çocuğunuzun nerede zorlandığını görmek isteyecektir. Sonuçlar öğrenmeyi yönlendirebilir.
Kelimeyi Etkili Okuma Testi (TOWRE-2)
Neyi ölçer: Yazılmış kelimeleri telaffuz etme yeteneği
Nasıl çalışır: Çocuğunuzdan gerçek ve "anlamsız" kelimeleri telaffuz etmesi istenir. Bu test 5 veya 10 dakika gibi kısa bir sürede tamamlanabilir.
Puanlar ne anlama gelir: Çocuğunuzun sözcükleri ve sözcüklerdeki sesleri çözümlemeyi bilmesini anlamada hızlı bir yöntemdir. İlkokulda sonuçlar okuma becerilerinde yardıma ihtiyacı olan çocukları tanımaya yardımcı olur. Daha büyük çocuklarda ise test disleksi gibi özel öğrenme güçlüğünü belirlemeye yardımcı olur.
Hızlı-Otomatik İsimlendirme Görevleri
Neyi ölçer: Çocuğunuzun yazılmış bilgiyi ne kadar kolay ve çabuk işleme koyduğunu ölçer.
Nasıl çalışır: Her bir alt test için çocuğunuza harfler, sayılar, renkler ya da resimler gibi çeşitli maddeler olan bir kağıt gösterilir. Onları ne kadar hızlı ve doğru şekilde isimlendirdiği test edilir.
Puanlar ne anlama gelir: Bu testteki düşük puanlar çok ciddi bir sorun oluşturmaz. Bazı çocuklar bu görevleri yavaş ama doğru şekilde tamamlar. Bununla birlikte çocuğunuz çok yavaşsa ya da hatalar yapıyorsa, bu temel bir problem olduğu anlamına gelir. Bu görevde çocuğunuzun nasıl zorlandığını görmek onun öğrenmesine yardımcı olmak için strateji belirlemede faydalı olacaktır.
Erken Okuma Yeteneği Testi (TERA-3)
Neyi ölçer: Çocukların anaokulundan 3.sınıfa kadar okuma becerileri.
Nasıl çalışır: Çocuğunuzun harfleri tanıması ve kelimelerin anlamını bilmesi istenir. Ayrıca kitaplarla ilgili sorular da sorulur örneğin; baş sayfa nerdedir, kitabın ortasındaki resimler ne işe yarar, bir kitabı nasıl tutarsın ve hangi talimatta metini okursunuz gibi.
Puanlar ne anlama gelir: Bu testin sonuçları çocuğunuzun kendi başına okumanın neresinde olduğu gösterir.Alfabeyi bilmeyen ya da kitaptan çalışmayı bilmeyen bir çocuk temel becerilerde daha fazla eğitim almaya ihtiyaç duyar.
Geniş Çaplı Başarı Testi 4 (WRAT-4)
Neyi ölçer: 5 yaş ve üzeri olan çocuklar için okuma, heceleme ve matematikte temel akademik beceriler.
Nasıl çalışır: Çocuğa kelime okuma, cümleyi anlama, sayma ve matematik sorularından oluşan yazılı bir test verilir. Cevaplarını bir kitapçığa yazar. Aynı test bir çocuğun yaşına bakılmaksızın verilir ve maddeler kolayla başlar ve gittikçe zorlaşır.
Puanlar ne anlama gelir: Sonuçlar çocuğunuzun performansının hangi sınıf düzeyinde olduğunu gösterir. Ayrıca çeşitli akademik performansa dayalı alanlarda nerelerde ihtiyacının olduğunu da gösterir.
KeyMath-3 Tanılama Değerlendirmesi
Neyi ölçer: Temel matematik kavramları ve becerileri
Nasıl çalışır: Çocuğunuz yaşına uygun matematik kavramları konusunda teste tabi tutulur. Bu matematik kavramları toplama ve çıkarma, ondalıklar ve sayısal verileri yorumlamayı içerir.
Puanlar ne anlama gelir: Bu test çocuğunuzun temel matematik kavramlarını ne derece anladığını gösterir. Sonuçlar nerelerde güçlü ve nerelerde zayıf olduğunu gösterir ve o hedeflere göre okullara yardımcı olur.
Matematiksel Yetenekler Testi (TOMA-3)
Neyi ölçer: 8 yaş ve üzeri çocuklarda matematik yeteneği
Nasıl çalışır: Kelime problemleri, hesaplama ve matematik sembolleri gibi matematik kavramları konusunda teste tabi olur. Ayrıca günlük hayatta matematiğin kullanımı ile ilgili bir de alt test vardır. Çocuğunuza ayrıca matematik ve matematik yeteneği konusunda ne hissettiği sorulur.
Puanlar ne anlama gelir: Bu test çocuğunuzun matematiği nasıl yaptığını geniş bir şekilde ele alır. Sonuçlar matematik becerileri ve bilgisinde arkadaşlarının gerisinde (ya da önünde) olan öğrencileri tanımlamaya yardımcı olur. Tutum hakkında sorular soran test çocuğunuzun bir matematik öğrencisi olarak kendisini nasıl hissettiğini açığa çıkarır.
Wechsler Bireysel Başarı Testi
Neyi ölçer: Matematik becerilerinin yanı sıra okuma, yazma ve sözlü dil (kullanılan alt teste bağlıdır)
Nasıl çalışır: Çocuğunuz bu testin kağıt kalem ya da çevrimiçi versiyonunu kullanır. Bütün sınıf seviyelerindeki öğrencilere verilebilir. Sınıf seviyesine ve kullanılan alt testlere bağlı olarak, testin tamamlanması 45 dakika ile 120 dakika arası sürebilir.
Puanlar ne anlama gelir: Diğer testlerde olduğu gibi bu testin sonuçları çeşitli akademik alanlarda çocuğunuzun nasıl yaptığı konusunda bilgi verir. Sadece bu testlerin çocuklara verilen testler olmadığını akıldan çıkarmamak önemlidir. Bunlar okuma, yazma ve matematik için bir düzine farklı testlerdir. Test etme süreci ayrıntılı değerlendirmenin bir parçası ise, okul değerlendirme ekibi sizinle ve çocuğunuzla işbirliği yapacaktır. Ekip üyeleri testlerin sonuçlarının anlamının yanı sıra testleri de size tanıtacaktır.
Bazı testler değerlendirmenin bir süreci olarak bir kez verilirken bazı testler çocuğunuzun gelişimini izlemeye yardımcı olmak için yıl boyunca tekrarlanabilir. Her halükarda, sonuçlar size yardımcı olacaktır ve başkaları çocuğunuzun zorlandığı kısımları anlayıp onların üzerine eğilir ve çözüm bulmak için konunun üzerine eğilmeye itecektir.
Anahtar Düşünceler
Test etme süreci ayrıntılı bir değerlendirmenin parçası ise, değerlendirme ekibi size testleri ve test sonuçlarını açıklayacaktır. Test sonuçları çocuğun yaşı ve seviyesi için normal olan dağılım açısından yorumlanır. Bazı testler sesli okumada zorlanma gibi spesifik sorunları ortaya koyar.
Davranış Değerlendirme Türleri
Genel Bir Bakış
Davranış değerlendirmeleri çocukların davranış sorunlarının nedenlerini araştırır. Farklı davranış değerlendirme türleri vardır. Öğretmenler ve anne-babalar genelde çocukların değerlendirildiği anketler doldururlar. Davranış değerlendirme öğrenme problemlerini inceleyen testlerden farklıdır. Bu testlerin doğru ya da yanlış cevapları yoktur. Onun yerine, Çocukların kendi dünyalarıyla nasıl etkileşime girdiklerine bakar. Bu değerlendirmeler davranışın sebeplerinin yanı sıra davranış kalıplarını da belirleyebilir. Çoğunlukla anne-babalar, öğretmenler ve başkalarından çocukları gözlemlemeleri ve onlarla ilgili soruları cevaplamaları istenir.
Davranış sorunları için tek bir test yoktur. Değerlendiriciler sorunların arkasında neler olabileceği ile ilgili fikir almak için farklı araçlar kullanır. Bazı olası nedenler gelişimsel gecikme, zihin sağlığı problemleri ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olabilir. Elde edilen bilgiler ayrıca Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) ve tedavi planları yapmak için kullanılır. Yaygın olarak kullanılan davranış değerlendirme testlerinden bazıları şunlardır:
Vineland Uyumsal Davranış Ölçeği
Neyi ölçer: Bir çocuğun kendi akranlarına kıyasla günlük yaşama becerileri.
Nasıl çalışır: Çocuğu iyi tanıyan birisi bir anket ya da çocukla alakalı soruları cevaplandırır. Bu kişi genelde ya anne-baba ya da öğretmendir. Sorular çocuğun temel alanlardaki yeteneklerine odaklanır. Bu alanlar iletişim, günlük yaşam, sosyalleşme ve motor becerileridir.
Sonuçlar ne anlama gelir: Bu test bir çocuğun günlük hayattaki yeteneğini kullanmasını inceler. Belli hastalık türlerini tanımlama ve sınıflandırma yardımcı bir testtir. Bu hastalıklar otizm, Asperger sendromu ve gelişimsel gecikmelerdir.Ayrıca çocuğun akranlarından ne kadar geride olduğu ve endişelenecek bir şey olup olmadığını belirlemede yardımcı olur.
Conners Ebeveyn ve Öğretmen Oranlama Ölçeği
Neyi ölçer: DEHB ile ilişkili davranışların varlığı ve derecesi.
Nasıl çalışır: Anne-babalar ve öğretmenler çocuğun davranışlarıyla ilgili kısa bir çoktan seçmeli anket doldururlar. Daha büyük çocuklara da doldurmaları için bir anket verilebilir. İncelenen alanlar dikkatsizlik, hiperaktivite, öğrenme sorunları ve sosyal becerilerdir.
Sonuçlar ne anlama gelir: Bu tarama testi ileride ihtiyaç duyulabilecek testleri işaret ederi. Doktorların DEHB keşfine yardımcı olur. Ayrıca ilaç tedavisini ya da henüz tanılanan çocuklardaki diğer tedavileri izlemeye yardımcı olur.
Vanderbilt Değerlendirme Ölçeği
Neyi ölçer: DEHB belirtilerinin varlığı ve derecesi. Ayrıca, yaygın davranışsal kaygılar ve davranışları ve okul hayatını nasıl etkileyebileceğini de ölçer.
Nasıl çalışır: Bu test DEHB belirtilerini gösteren bir çocuğa genel değerlendirmeden sonra verilebilir. Anne-babalar ve öğretmenlere bu belirtileri ve diğer endişe verici davranışları çocukların ne sıklıkta gösterdiği sorulur. Seçenekler "hiç", "bazen", "sık sık" ve "çok fazla".
Sonuçlar ne anlama gelir: Soruların bazıları odaklanma sorunları ve hiperaktivite ile ilgilidir. Çok fazla sayıda "sık sık" ve "çok fazla" yanıtı var ise, DEHB olduğunun göstergesi olabilir.
Çocukların İçin Davranış Değerlendirme Sistemi (BASC)
Neyi ölçer: Bir çocuğun davranışının çeşitli yönleri.
Nasıl çalışır: Anne-baba veya öğretmene çocuğun davranışı ile ilgili geniş ölçekte sorular sorulur. Bu sorular çocuğun sosyal becerileri, düşünme biçimleri ve uyum yeteneği ile ilgilidir.
Sonuçlar ne anlama gelir: Sonuçları çok geniş olan bu test davranış problemlerini geniş bir açıdan değerlendirmek için kullanılır. Sonuçlar spesifik kaygı alanlarını tanımlamaya yardımcı olur. Ayrıca problemin ihtimallerini de daraltır.
Achenbach Çocuk Davranış Kontrol Listesi
Neyi ölçer: Duygusal, davranışsal ve sosyal gelişim ve yetenekler.
Nasıl çalışır: Anne-babalar ve öğretmenlere çocuk davranışlarını tanımlayan yaklaşık 100 ifadeden oluşan bir liste verilir. Ardından değerlendirilen çocuk için her bir ifadenin ne derece "doğru" ya da "yanlış" olduğunu oranlarlar. Daha büyük çocukların yanı sıra okul öncesi dönem çocukları için de Davranış Kontrol Listesi vardır.
Puanlar ne anlama gelir: Test sonuçları davranışsal ve duygusal problemlere işaret eder. Bunlar DEHB (Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu), depresyon, fobiler ve karşıt olma bozukluğu olabilir.
Barkley Ev ve Okul Ortamları Anketi
Neyi ölçer: Bir çocuğun evde ve okuldaki davranışları
Nasıl çalışır: Anne-babalardan 16 tane yaygın evdeki durumlarda çocuğun nasıl davrandığını oranlaması istenir. Öğretmenlerde de aynı şekilde 12 tane okuldaki durumlarda çocuğun nasıl davrandığını oranlaması istenir.
Puanlar ne anlama gelir: Resmi olarak DEHB tanısı koymak için, çocuktaki belirtilerin hem okul hem de evde zorluk yaşamasına sebep olması gerekir. Bu iki test birlikte bunu gösterebilir.
Değerlendirme süreciyle ilgili öğrenebildiğiniz kadar bilgi edinmeniz size yardımcı olacaktır. Ayrıca akademik ve sosyal becerileri değerlendirmede kullanılan testleri de araştırabilirsiniz. Siz ve çocuğunuzu değerlendiren ekip çocuğunuzun davranışları hakkında önemli sorulara yanıt bulacaksınız. Ardından çocuğun yapabileceğinin en iyisini yapmasına yardımcı olmaya başlayabilirsiniz.
Anahtar Düşünceler
Davranış değerlendirme öğretmenlerin yanı sıra ailelerden gelen bilgileri de içerir.
Bir davranış değerlendirme tanılamanın aynısı değildir. Güçlü ve zayıf olunan alanları gösterir.
Bazı değerlendirmeler ilaç tedavisi ve yeni DEHB olarak tanımlanmış çocuklardaki diğer tedavileri izlemede kullanılır.
