İki Kere Farklı Çocuklar Kimdir? Sorunları Nelerdir?
İki Kere Farklı Çocuklar: Üstün Zekalı ve Dikkat Eksikliği Hiperakvite, Öğrenme Güçlüğü,Otizm,Asperger sendromu gibi iki kere farklılık gösteren çocuklardır. İki kere farklı olarak adlandırılan çocukların ele alınması gereken bir takım sorunları bulunmaktadır.-
Beth Arky
Bazı çocuklar matematik, yazma ve müzik gibi alanlarda oldukça yeteneklidirler. Öğrenmeyi etkileyen zorluklar bulunmaktadır: DEHB( dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu), disleksi, ya da otistik olabilir veya çocukların duyusal işlem sorunları olabilir. Fakat bazı çocuklar var ki her iki kategoriye de uymaktadır. Bu çocuklar iki kere farklı çocuklar, 2e, olarak adlandırılırlar. Yani bu çocuklar hem üstün zekalı hem de öğrenme güçlüğü yada farklı sorunları olan çocuklardır.
Hem üstün zekalı hem de yetersiz olan çocukları anlamak zor olabilir. Üstün zekalı çocuklar özel ihtiyaçlarını karşılamak için kendi güçlerini kullanabilir ve süreç içinde öğrenme güçlüklerini gizleyebilirler. Ya da özel ihtiyaçlar üstün zekâlılığı gizleyebilir. Bazı durumlarda, ne yetersizlik ne de üstün zekâlılık tanımlanabilir.
İki kere farklı çocuklar belirlendikten sonra, bu çocukların okulda destek almaları halen zor olabilir. Eğer çocuklar üstün zekalılar programı içindelerse, belirli alanlarda bocalayabilirler. Eğer çocuklar özel eğitim programlarına dâhil edilirlerse, bu çocukları cesaretlendirmeyebilir ve onlara engel olabilir ve onları rahatsız edebilir. Her iki durumda da sinir bozukluğu, depresyon, öz güven eksikliği, duygusal bozukluk ortaya çıkabilir ve bu durum davranışsal sorunlara yol açabilir.
İki kere farklı çocukların bu kırılma tehlikesine kaymasının bir sebebi okulların çocukların sınıf düzeyindeki akademik yeteneklerini karşılamaya yardım edecek şekilde kurulmalarıdır. Zorluklara rağmen, sınıf seviyesinde olabilirler.
Çocuk Zihin enstitüsünde nöropsikolog olan Adam S. Zamora şöyle der: “haydi okuma engeli olan çocukları ele alalım. Çocuklar okurken, bazı kelimeler var ki çocuklar bunların kodlarının nasıl çözüleceklerini bilmezler fakat çocuklar eksik kelimenin ne olabileceğini anlamak için çıkarımsal mantık yürütme ve tüm bilişsel kapasitelerini kullanırlar. Bu çocuklar başkalarının fark edemediği şeyleri yapabilirler”
Çocuklar daha sonraki seviyelere ve artan beklentilere ulaştıklarında daha fazla ilerleyemezler ise ya da gerekli tanıyı ve ihtiyaç duydukları desteği alamazlar ise, bu çocuklara öğrenme güçlüğü teşhisi bile konulabilir.
Üstün zekâlılığını gölgede bırakacak kadar problemleri olan bir iki kere farklı çocuk örneği bulunmaktadır.
Bu problem, ilk kez Jehn Choi’nin oğlu olan ve şu an 14 yaşındaki Logan ile oldu. Logan’ın özel ihtiyaçları(DEHB- dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu), disleksi), ana okulda, belirli bir etkinliğe katılmamayı da içeren “davranışlarından” dolayı okulda ayrılması istendiği zaman belirlendi.
Bu durum Logan 5 yaşına gelene kadar fark edilmedi. Ebeveynleri ilk kez, bir nöropsikolog değerlendirmesi yaptıkları zaman bu potansiyelin farkına vardılar. Değerlendirmede Logan’ın algılama, analiz ve sentezi de içeren görsel uzamsal düşünmede çok üstün aralıkta bir puan aldığını fark ettiler. Bu durum, matematik, fen ve mühendislikte mükemmelliğe dönüşebilir.
Choi “ Logan’ın gerçekten çok akıllı olduğu bizim için büyük bir sürpriz idi” demektedir. Choi, iki kere farklı çocuk kavramını ilk kez Quad Mahattan’da iki kere farklı çocuklar için kurulan okul sonrası programda bulunduğu zaman öğrendi. Choi şimdi New York şehrinde iki kere farklı çocukların ebeveynleri için bir hizmet sunmaktadır.
İki Kere Farklı Çocuklar Duygusal ve Davranışsal Sorunları
Hem yetenekli hem de bir engeli olmayan çocukların duygusal ve davranışsal sorunları olabilir.
Çocuk Zeka Enstitüsünde bir nöropsikolog olan Dr. Laura Phillips şöyle söylemektedir: “ bu çocuklar daha fazla yeteneğe sahip olduklarını ve bir şeyin onları geri planda tuttuklarını biliyorlar. Bundan dolayı bu çocukların birçoğunda birçok hayal kırıklığı ve kaygı görebilirsiniz.”
Bu çocuklar açıkça parlak oldukları için tembel olabilirler fakat bazı alanlarda zayıf bir performans gösterirler. Öğretmenlerinden ve ebeveynlerinden birçok eleştiri alabilirler. Çocukların öz güvenleri sıkıntı çeker ve depresyona girebilirler.
Ya da çocuklar, öğretmenlerine ve ebeveynlerine karşı muhalif görünebilirler. Dr. Phillips şöyle demektedir: “bu çocuklar zorluklarından dolayı hayal kırıklığına uğruyorlar, sonsuz şekilde davranıyorlar ve muhalif olduklarından ya yanlış nitelendiriliyorlar ya da yanlış anlaşılıyorlar.”
Üstün Zekalılık yanlış teşhis konulmasına sebep olabilir
Üstün zekaya sahip olan çocuklarda DEHB dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ya da otizm gibi davranışlar bulunabilir.
Üstün zekalı çocuklar hakkında uzman olan psikolog James T. Webb şöyle söylemektedir: “üstün zekalı çocuklar hakkında neredeyse evrensel olarak bildiğimiz şeylerden birisi bu çocukların yoğun olmalarıdır. Eğer çocuklar dinozorların içinde ise, yerler içerler ve dinozorları yaşarlar. Eğer matematik ve müziğin içinde iseler, bunları severler. Eğer çocuklar güç mücadelesi ya da kardeş rekabeti içindelerse, eşit derecede yoğun olurlar.”
Bu yoğunluk normal bir sınıfta oturmayı sinir bozucu hale getirebilir. Webb şöyle söylemektedir: “ yapılan bir araştırma, üstün zekalı çocukların çoğunun, normal ders saatinin dörtte birinden yarısına kadar, diğer çocukların kendilerine yetişmesini beklediklerini göstermektedir. Eğer orada oturuyor iseniz ve zihniniz yoğun bir şekilde çalkalanıyorsa, büyük ihtimalle görev dışı, rahat durmayan, başkalarına müdahale eden, DEHB benzeri klasik davranışlar sergileyen birisi olarak görünürsünüz.”
Ayrıca üstün zekalı çocuklara, otizm spektrumunda olduğu gibi yanlış teşhis koymak kolaydır. İlgi alanlarında yoğunluk bulunmaktadır. Dr. Webb “ üstün zekalı çocuklar grup olarak, diğer çocuklara göre daha tuhaf görünmektedirler” demektedir.
Üstün zekalı çocuklar uyarıcılara karşı aşırı duyarlı olabilirler, bu durum onların parlak ışıktan, gürültüden ve kalabalıktan kaçınmalarına sebep olur. Aşırı uyarılabilirlik ve zihinsel ilerlemenin birleşmesi, bu çocukları, gürültücü ve yaygaracı arkadaşları için kötü bir eşleştirme haline getirebilir. “ Dr. Webb “onlar sadece diğerleri ile iyi oynamazlar” demektedir. “ onlar dünyasını katı bir şekilde inşa etmeye çalışıyorlar. Yeni görevlere yönlendirilmekte zorluk çekiyorlar. Tüm bu davranışlar, spektrumda sık sık görebileceğiniz davranışlardandır”
Bir çocuk tabi ki iki kere farklı olabilir- hem üstün zekalı olabilirler hem de DEHB ya da otizm olabilirler.
İki Kere Farklı Çocukları Nasıl Tespit Edilir
Dr.Webb, ilk olarak öğretmenlerin ve ebeveynlerin iki kere farklı çocuklar kavramına aşina olmaları gerektiğini belirtir. “ Üstün zekalı çocuklarla ilgili olarak bilinen en büyük mitlerden birisi, bu çocukların tüm alanlarda eşit yetenekte ya da buna yakın olmalarıdır” der Dr. Webb.
Dr.Phillips “ genel zeka kabiliyetine göre bile, evrensel olarak “üstün zekalı” tanımı üzerinde bir uzlaşma bulunmamaktadır. En doğru tanım ile üstün zekalılık, entellektüel potansiyel ile sınırlı değildir, ancak bunun yerine yaratıcı düşünmedeki olağanüstü yetenek, özel akademik alanlar, psikomotor işleyiş, ya da görsel/gösteri sanatlarına atıfta bulunabilir”. Dr. Phillips, kendisinin ve okula yerleştirme yapan bir çok karar alıcının, üstün zekalılıkta zeka sınırını 130 gibi standart bir puan ile belirlediklerini söylemektedir. Bu da çocuğu, nüfusun en üstteki yüzde ikilik dilimine koymaktadır.
Uzmanlara, öğretmenlerin bir çocuğu sadece bazı alanlarda iyi olduklarını gördüklerinde, fakat bir veya iki alanda dahi olduklarını ya da geri kaldıkları bir alan hariç tüm alanlarda istisnai olarak iyi olduklarını gördüklerinde, bu çocuğu test için yönlendirmeleri gerektiğini ileri sürmektedirler.
İki kere farklı olma durumunu tespit etmenin en iyi yolu nöropsikolojik değerlendirmedir.
“Nöropsikolojik değerlendirme, bir çocuğun bilişsel ve akademik güçler ve zayıflıklarının tüm profilini anlamanın ve bu çocukların ihtiyaç duydukları müfredatı bireyselleştirmenin en iyi yoludur” der Dr. Philllips. “Onlar matematikte üç sınıf önde olabilirler fakat okumada ekstra desteğe ihtiyaç duyabilirler.”
İki Kere Farklı Çocuğunu eğitmedeki zorluk
503 tane iki kere farklı çocuğu olan ebeveyn ile yapılan araştırmada, çocukların 254’ü devlet okuluna gitmektedir. Öncülüğünü Choi’nin yaptığı bir ankete göre, ebeveynlerin en büyük zorluğu, çocuğun zeka ve yeteneğini geliştirmesi ile özel eğitim ihtiyaçlarına yardım edilmesi arasında bir tercih yapmalarına zorlanmalarıdır: bu ikisi aynı zamanda önerilmez.
İki kere farklı çocuğunun bireyselleştirmiş öğretim ihtiyaçlarını anlamanın bir yolu, çocuğu Entegre edilmiş Ortak Öğretim(ICT) sınıfına koymaktır(bir tane normal öğretmen ve bir tane özel eğitim öğretmeninin bulunduğu sınıf). Fakat eğer iki kere farklı çocuğu normal sınıf düzeyinde bir performans gösterir ise, bu durum okulları bireyselleştirilmiş eğitim programı(BEP) yolu ile iyileştirme ya da yardım etme konusunda ikna etmeyi zorlaştırabilir.
Choi, anketin ebeveynlere, üstün zekalı ve yetenekli öğrencilerin bir BEP programına sahip olamayacağını gösterdiğini söylemektedir. Anket ayrıca üstün zekalı ve yetenekli olan iki kere farklı çocuklarının yalnızca yüzde 5’inin bir ICT sınıfında yer aldığını göstermiştir.
Öğrenciler başarılı oldukları derslerde kendinden büyük sınıflara gitmeli midir? Dr.Phillips, çocukların ödevleri ve sosyal talepleri yerine getirmede yeteri kadar olgunluk seviyesine sahip olmadığı için bu durumun zor olabileceğini söylemektedir. Bu durumda, ebeveynler, çocukların belirli güçlü ve zayıf yanlarına göre uygun hale getirilmiş, daha küçük sınıflara ve/veya müfredata sahip olan özel okulları tercih edebilirler.
Dr.Phillips, çocukları kendinden yaşça daha büyük olan sınıflara yerleştirmek yerine, ebeveynlere, okul dışında daha fazla etkinlik sağlamalarını tavsiye etmektedir. Örnek kaynak: Davidson Ensitütüsü, iki kere farklı öğrencileri için Davison Young Scholar. Ayrıca bazı müzeler üstün zekalı öğrenciler için hafta sonu programları düzenlemektedirler.
Destek öğrencilere nasıl yardım edebilir?
Destek almak, 2 kere farklı çocukların hem akademik açıdan hem de duygusal açıdan tam potansiyellerine erişmelerine yardımcı olur.
Dr.Zamora’ya göre iki kere farklı çocuklar belirlendiği ve desteklendiği zaman, okulda daha iyi şeyler yaparlar ve daha yüksek bir özgüvene sahip olurlar. “eğer ebeveynler çocuk hakkında neler olup bittiği hakkında iyi bilgi verilir ise, eğer öğretmenler bir ya da iki dersten zayıf olan çocuğun gerçekten parlak bir çocuk olduğunu anlarsa, bu durum öğretmenlerin çocuk ile konuşma ve çocuğa öğretme şeklini etkileyebilir.”
Dr.Phillips’e göre iki kere farklı çocuğuna yardım etmenin diğer bir yolu, çocuklara daha kolay olacağını bildirmektir. “ Herhangi bir öğrenme engeli olan bir öğrenci ile çalıştığımda, ebeveynlere, öğrencilerin tüm dersleri almak zorunda oldukları için anaokulundan 12. sınıfa öğrencilerin yaşamlarının zorlaşacağını söylerim”. Fakat çocuklar üniversiteye gittiklerinde güçlü oldukları alanları seçebilirler. “Bundan sonra çocuklar, kendi güçlü yönlerine uygun olan ve gerçekten parlak oldukları bir mesleği seçebilirler.”
Logan’a gelince, Logan, özellikle davranışsal meselelerden değil ayrıca müfredat onun için yeterince zor olmadığı için, ana okulu ile 7.sınıfın ortalarına kadar üç özel okula gitti. Sonunda Logan, kendine en uygun olan bir üstün zekalı ve yetenekli programı bulunan bir devlet okuluna gitti. Bu ay, Logan daha rekabetçi bir devlet okulunda liseye başladı. Choi, Logan’ın tüm ihtiyaçlarının karşılanmadığını düşünmektedir. Choi, Logan’ın yeteneklerinin onu mühendisliğe yönlendirdiğini, fakat bu durumun okulda karşılanamayacağını düşünmektedir. Choi “bu durum devam ettikçe bunu çözmek zorunda olacağız” demektedir.
www.zekatesti.com.tr olarak çocuklara ve gençlere online zeka testi uygulaması yaparak velilerin yada öğretmenlerin çocukların gerçek potansiyellerinin farkına varmalarını sağlayarak öngörü elde etmelerini sağlıyoruz.
Ya Çocuğunuz Üstün Zekalıysa?
Online Testimizle Çocuğunuzun Zeka Potansiyelini Keşfedelim.
www.zekatesti.com.tr
Makale Üstün Zekalı Dahi Çocukların 80 Özelliği
